รู้ได้อย่างไร ว่าเป็น "ภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน"

จากกรณีการเสียชีวิตของนักแสดงชื่อดัง “เอ๋” ไพโรจน์ สังวริบุตร ซึ่งเป็นที่รักของแฟน ๆ หลายคน สาเหตุที่เกิดขึ้นคือ หลอดเลือดหัวใจอุดตัน หรือภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน เหตุการณ์นี้เป็นการเตือนให้เราตระหนักถึงความสำคัญของสุขภาพหัวใจและการสังเกตอาการผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นได้ทุกเมื่อ วันนี้เรามาหาคำตอบกันในบทความนี้โดย พญ.ณหทัย ฉัตรสิงห์ (ว.36429) อายุรศาสตร์โรคหัวใจ ศูนย์โรคหัวใจ และทรวงอก โรงพยาบาลนวเวช ได้อธิบายถึงคุณลักษณะที่น่ากังวลของกลุ่มเสี่ยง มีอาการที่ควรระวังแบบไหนบ้าง เพื่อจะได้นำไปสังเกตอาการและเป็นแนวทางในการป้องกัน จะได้รักษาโรคหัวใจได้อย่างทันท่วงที

หัวใจขาดเลือดเฉียบพลันคืออะไร?

ภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน (Acute coronary syndrome) เกิดจากการที่หลอดเลือดแดงที่เลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจเกิดการตีบหรืออุดตันเฉียบพลัน ทำให้เลือดและออกซิเจนไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่เพียงพอ ทันที โดยคนไข้เดิมอาจจะสบายดี ไม่มีอาการผิดปรกติมาก่อน และหากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจนำไปสู่ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายและเสียชีวิตได้ 

อาการที่ควรระวัง

• เจ็บแน่นหน้าอกทันที รู้สึกเหมือนมีของหนักกดทับ 
• อาการเจ็บอาจร้าวไปที่แขน คอ หรือกราม หรือบางครั้งจุกที่ลิ้นปี่คล้ายโรคกระเพาะ
• หายใจลำบาก เหนื่อยง่ายแม้ทำกิจกรรมเล็กน้อย
• เหงื่อออกมาก หน้ามืด หรือหมดสติ

หากมีอาการเหล่านี้ ควรรีบพบแพทย์โดยทันที เนื่องจากมีโอกาสเสียชีวิตสูงถ้าไม่ทำการรักษาอย่างทันท่วงที

การป้องกัน

• ตรวจสุขภาพหัวใจเป็นประจำ
• ควบคุมอาหาร ลดไขมันและน้ำตาล
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
• หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์
• จัดการความเครียดและพักผ่อนให้เพียงพอ

ถ้าแพทย์ซักประวัติและสงสัยว่าคนไข้มีภาวะนี้ แพทย์จะทำการตรวจ

• คลื่นไฟฟ้าหัวใจ(EKG) 
• เจาะเลือดเพื่อดูค่ากล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
• อัลตราซาวน์หัวใจ(echocardiogram)
• การตรวจสมรรถภาพด้วยการเดินสายพาน (exercise stress test),การตรวจหัวใจด้วยเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (Multidetector CT scan) หรือการตรวจหัวใจด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (cardiac MRI) มักจะทำถ้าการตรวจขั้นต้นยังไม่ชัด แต่มีอาการผิดปรกติที่สงสัยภาวะนี้

การรักษาที่สำคัญของภาวะนี้คือการฉีดสีและการทำบอลลูนขยายหลอดเลือดหัวใจตีบอย่างทันท่วงที

จากข้อมูลองค์การอนามัยโลก (World Health Organization-WHO) ระบุว่าโรคหัวใจขาดเลือดถือเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้น ๆ ของโลก โดยคิดเป็นร้อยละ 13 ของจำนวนผู้เสียชีวิตทั้งหมดทั่วโลก ตั้งแต่ปี 2543 เป็นต้นมา โรคนี้ถือเป็นโรคที่มีผู้เสียชีวิตเพิ่มขึ้นมากที่สุด โดยเพิ่มขึ้นจาก 2.7 ล้านคนเป็น 9.1 ล้านคนในปี 2564 นอกจากการป้องกันและคอยตรวจดูความเสี่ยงแล้ว สิ่งสำคัญคือเราทุกคนควรเรียนรู้วิธีการปฐมพยาบาลและการช่วยฟื้นคืนชีพเบื้องต้น (Basic Life Support) ซึ่งมีส่วนสำคัญมากในการเพิ่มโอกาสรอดชีวิตให้กับผู้ที่มีภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันซึ่งสามารถเกิดกับใครก็ได้ 

การดูแลสุขภาพหัวใจเป็นเรื่องที่ไม่ควรมองข้าม เพราะภาวะหัวใจขาดเลือดสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน การตระหนักรู้และป้องกันตั้งแต่เนิ่น ๆ จะช่วยลดความเสี่ยงและรักษาชีวิตของเราและคนที่เรารักได้ เพราะทุกวินาทีคือชีวิต “โรงพยาบาลนวเวช” พร้อมด้วยทีมบุคลากรทางการแพทย์ที่มากประสบการณ์ในการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคหัวใจ อย่างครบวงจรในทุกขั้นตอนตั้งแต่การป้องกันการเกิดโรคหัวใจ การวินิจฉัยระยะเริ่มต้น การรักษา การสวนหัวใจ และการผ่าตัด รวมถึงการฟื้นฟูสมรรถภาพของหัวใจ ด้วยทีมอายุรแพทย์โรคหัวใจผู้ชำนาญการเฉพาะทางควบคู่กับเทคโนโลยีทางการแพทย์ที่ทันสมัย พร้อมได้รับการรับรองมาตรฐาน AACI (American Accreditation Commission International) ISO 7101:2023 – Health Care Organization Management และ ISO 9001:2015 – Quality Management Systems ที่ให้ความสำคัญกับความปลอดภัยของผู้ป่วย คุณภาพการรักษา และมาตรฐานการให้บริการ หากมีข้อสงสัยสามารถสอบถามรายละเอียดและขอรับคำปรึกษาได้ที่ ศูนย์หัวใจและทรวงอก (Cardiology Center) โรงพยาบาลนวเวช โทร. 1507 I Line: @navavej